Kino Climates

Het in cinéma vérité-stijl gefilmde Occupied Cinema handelt over de bezetting van bioscoop Zvezda in Belgrado in Servië, een van de veertien bioscopen die ooit eigendom waren van Belgrad Film, een staatsbedrijf in het voormalige Joegoslavië. Toen Belgrad Film failliet ging werd de bioscoop verkocht aan een dubieuze ondernemer. De film combineert op intelligente wijze de beelden van deze bezetting door filmmakers en activisten met overpeinzingen over de betekenis van de actie, maar is ook spannend en maakt nieuwsgierig naar de afloop. "Er wordt algemeen aangenomen dat we in een tijd leven waarin mensen hun vertrouwen in instellingen en de staat hebben verloren. De bezetting van de bioscoop bood mensen een kans samen te komen, zich te organiseren en een vorm van micro-economie te beheren, om zo de marktlogica en het ideologische staatsapparaat te omzeilen. Het was een zeldzame verzameling kunstenaars, activisten en voormalige bioscoopmedewerkers die samen streden tegen onrecht. (...). Mijn film is een poging om deze transformatie te begrijpen" (Senka Domanović).

De geschiedenis van de bioscopen kan niet los worden gezien van de evolutie van de stedelijke context en de dynamiek die erdoorheen loopt. Buurtbioscopen, commerciële bioscopen voor releases, bioscopen die zich wijden aan hernemingen, gespecialiseerde bioscopen, multiplexen... Een "bioscoop" is een vlag die vele ladingen dekt. Maar wat niet onmiddellijk zichtbaar is, is de vastgoedproblematiek die bepalend is voor het voortbestaan van bioscopen en een impact heeft op hun programmering. Voor onafhankelijke en niet-commerciële bioscopen wordt het steeds moeilijker om toegang te krijgen tot ruimtes in stadscentra. De pandemie heeft duidelijk bijgedragen tot de perverse uitwassen van de vastgoedmarkt. De vraag rijst hoe niet-commerciële bioscopen kunnen overleven en hoe nieuwe bioscopen kunnen ontstaan. Wij stellen een rondetafelgesprek voor, in samenwerking met historica en gids Isabel Biver (haar boek "Cinémas de Bruxelles" over Brusselse bioscopen van vroeger en nu is in oktober 2020 verschenen), waar wij de vastgoedproblematiek bespreken, met bijzondere aandacht voor de situatie in Brussel en enkele andere Belgische steden (de details van de bijeenkomst, alsook de namen van de sprekers, worden op de website gepubliceerd).

Vijftig jaar geleden zag het Collectif Jeune Cinéma het licht, de eerste Franse coöperatieve voor de distributie en programmering van experimentele en avant-gardistische film. In 50 jaar is de catalogus van het CJC zonder ophouden geëvolueerd. Het biedt een weerspiegeling van de wens om verder te gaan dan het experimentele genre in zijn meest rigoureuze betekenis. De oprichters van CJC wilden inderdaad een structuur creëren die de opkomst van "andere", niet-standaard en niet-commerciële films kon aanmoedigen, en die zich niet ten koste van alles tot het experimentele mocht beperken. Ondanks de ups en downs, zoals bij elk collectief, is het verbazingwekkend te ontdekken dat deze oorspronkelijke intenties niet alleen bewaard zijn gebleven, maar ook zijn vernieuwd, waardoor het CJC een collectief is geworden dat jong (!) en relevant blijft in het huidige audiovisuele landschap. Het CJC is niet alleen een archief, maar ook een distributeur, met een catalogus die het verdient om bekend te zijn. Om nog maar te zwijgen van het feit dat het de paraplu is voor een festival dat zopas zijn 23e editie heeft gevierd. Tijdens de lockdown is het CJC begonnen aan een nieuw project, opnieuw verrassend en ongewoon: een tijdelijke filmbibliotheek! Elke vrijdag, en een zaterdag per maand, zijn er filmvertoningen, allemaal gepresenteerd door CJC-leden en soms door de filmmakers van wie de films worden vertoond. De voorstellingen zijn gratis. De programmering is gebaseerd op de CJC-catalogus zelf, niet door een of meerdere programmatoren: de films worden vertoond volgens hun productiedatum, in omgekeerde volgorde. De films worden vertoond volgens hun productiedatum, beginnend bij 2020 en teruglopend tot 1943. In het kader van de Kino-Climatesweek worden twee speciale vertoningen van het CJC ter gelegenheid van zijn 50e verjaardag gepresenteerd. Dit zijn unieke vertoningen, niet te missen! (Meer details volgen op de Nova website).

Kino Climates werd in 2010 opgericht tijdens het filmfestival van Rotterdam en is een netwerk van onafhankelijke Europese bioscopen en, meer recentelijk, filmclubs. Wat hebben ze gemeen? Alle ontwikkelen zij een programma dat volledig onafhankelijk is van de commerciële distributie, en streven zij ernaar hun publiek kennis te laten maken met hedendaagse en/of oudere werken volgens hun eigen redactionele lijn. Al deze bioscopen hebben ook een sterke lokale inplanting. Het netwerk maakt de uitwisseling van informatie en films, de bundeling van instrumenten en het opzetten van andere samenwerkingsprojecten mogelijk. Een van de laatste initiatieven is een zelf uitgegeven, zelfgemaakt tijdschrift, "Filmo" (exemplaren zullen te koop zijn in Nova tijdens de Kino Climates week). Voor zover mogelijk wordt elk jaar een bijeenkomst georganiseerd, en dit is de derde die Nova organiseert. Twee dagen zullen de leden van het netwerk onder meer werken aan de voltooiing van de nieuwe website, die hopelijk (!) begin 2022 online zal zijn. We kijken ernaar uit je volgend jaar hier te zien: www.kino-climates.org

Kortfilms uit heel Europa, korte performances en muzikale intermezzo’s, de programma’s van Melting Pot worden in samenwerking met de bioscopen van het Kino Climates-netwerk samengesteld. Een soort herwerkte Open Screen, met een mix van formaten, talen en duur die niet langer mag zijn dan 15 minuten. Als je geïnteresseerd bent om je film in te dienen bij onze Kino Climates-kameraden, neem dan contact met ons op via hello@kino-climates.org. Maar pas op! Wij wijken af van een van de grondbeginselen van Open Screen: samen met onze buitenlandse vrienden maken we een selectie. En bij wijze van uitzondering wordt het programma vooraf aangekondigd op onze website.