Alain Cavalier

Jacquotte keert elk jaar terug naar het huis van haar kindertijd. Cavalier volgt haar op elk van haar intieme ontmoetingen met haarzelf. Elk ding, elke boom, elke muur heeft een verhaal, daar op het terrein van haar kindertijd. De plaats wordt leven ingeblazen door de herinneringen die Jacquottes bedevaart met zich mee brengt. Het ritueel volgt een vast stramien: ze opent deuren en ramen, en controleert of er niks beschadigd is, zodat het verleden ongenaakbaar kan doorleven in het heden. Daarna duikt ze in haar kindertijd... Haar man wacht op de bank, hij leest de krant. Zij dwaalt doorheen de kamers, opent schuiven, haalt herinneringen op, streelt de dingen. Dan vertrekt ze weer, sluit de ramen, gaat terug. De tijd verstrijkt, ze worden ouder. Maar binnenkort moeten er werken verricht worden, om het huis te verhuren. Haar kindertijd zal verdwijnen, wordt haar ontrukt. De pijn zal verschrikkelijk zijn, dat weten we. Jacquotte slaat er zich op aangrijpende wijze doorheen. Ze richt haar eigen intieme museumpje in dat verstild in de tijd hangt, waarin het verleden nooit helemaal verleden zal zijn.

Alain Cavalier beklimt al tien jaar de vele verdiepingen tot aan het kleine appartement van Daniel. Hij duikt vaak onverwacht op, om reactie uit te lokken. Hij filmt de dagelijkse sleur: obsessieve rituelen die Daniel poëtisch en met humor deelt. Alvorens hij kraslootjes kan gaan kopen op de hoek van de straat, in de hoop miljonair te worden, doorloopt Daniel zijn driekamerappartement talloze keren om kranen en kasten te controleren. Hij herhaalt zinnen als mantra’s om zijn angsten te onderdrukken: “het raam is dicht ja ja het raam is dicht ja ja ja...” Ze klinken als de refreinen van liedjes die hem altijd zijn bijgebleven. Hij reciteert de melancholische teksten van Berthe Sylva voor de camera van een verrukte Cavalier. Daniel is acteur, maar was ook cineast. Waarom is hij gestopt met filmen? Het is een mysterie voor Cavalier, maar Daniel ontwijkt de kwestie door ons te vertellen over zijn spelletjes en zijn zwak voor de liefde. Op het ritme van zijn maniërisme schetst Alain Cavalier een teder portret.

Bakker Guillaume Delcourt beslist om zijn Parijse winkel te sluiten en een nieuwe bakkerij-patisserie te openen in Rueil-Malmaison, in het departement Hauts-de-Seine. Die beslissing fascineert Alain Cavalier. Ondanks het leeftijdsverschil ontstaat een hechte band tussen beide mannen. We volgen de verschillende voorbereidingen die van dan af aan het leven van Guillaume bepalen, van ’s ochtends tot ’s avonds, tot de grote dag van de opening. Het is de overmaat aan energie van Guillaume om zijn project tot een goed einde te brengen die de cineast lijkt aan te trekken: zijn eindeloze talent als bouwer, als alchemist, of hij zich nu over zijn gebakjes buigt of de nieuwe ruimte van zijn dromen inricht. Geleidelijk aan valt alles op zijn plaats, groeien er nieuwe gewoontes, en kan er een nieuw leven van start gaan. Dankzij zijn blik die “te allen tijde op de cinematografische uitkijk staat” dompelt Cavalier ons onder in de schoonheid van de familiale alledaagsheid die unieke en kostbare momenten doormaakt.

Philippe, dat is Labro. Journalist, schrijver, mediaman. Cavalier schetst het portret van een portrettist. Labro, wiens verschijning lijkt op die van de regisseur, wordt gefilmd terwijl hij zijn televisie-uitzending voorbereidt of lange gesprekken voert met personen die naargelang de actualiteit bij hem terechtkomen. De methodes van beide mannen staan lijnrecht tegenover elkaar: Philippe werkt zijn vragen en methode uit, bestuurt zijn ploeg met patriarchale hand, en van zijn minutieus voorbereide interviews worden er slechts een paar fragmenten gebruikt om het portret een bepaalde kleur mee te geven. Maar dan beginnen er brokjes plaaster van het plafond te vallen en komen er scheuren in de muren... Een telefoongesprek onthult verborgen kwetsbaarheden, een van zijn gasten weet hen te ontroeren, een andere draait net andersom uit omdat hij zijn rol te goed speelt, en Philippe raakt er zelf te veel in betrokken. Wanneer Cavalier enkele jaren later Labro opnieuw komt volgen, zijn ze beiden duidelijk verouderd. De zelfbeheersing is afgebrokkeld en er blijft vooral de nostalgie naar hun werk uit de beginjaren, pogingen om werk te maken zoals toen, foto’s aan de muur, en boeken...

Een eenvoudig decor: een plank die schuin afloopt richting publiek, een houten stoel en Bernard alleen op scène met als enige accessoires zijn helm en brommer. Gedurende elf jaar filmt Alain hem net voor en net na hij het podium op gaat. Hij vat zijn metamorfose in Victor en zijn vreselijke plankenkoorts, sinds jaar en dag zijn liefste vijand. We zullen niets opvangen van het stuk zelf, enkel de transformatie in de op zijn lijf geschreven motard uit Picardië voor Cavaliers camera. Ze vatten beiden zeer goed de eigenaardige relatie tussen filmer en gefilmde, aangezien Bernard al acteerde in “Le plein de super”. Ze delen een gevoel voor humor en een passie voor verhalen. Gezworen maten die al eens een stoot durven uitdelen. Ondanks een lastige periode waarin Bernard en Catherine een hypotheek moeten nemen op hun huis, groeit zijn nieuwste stuk uit tot een groot succes. De theaters worden steeds groter, steeds voller. Alain Cavalier volgt hem op zijn tournee door Frankrijk en blijft zijn afspraak met de acteur trouw.

Léon Maghazadjan, een schoenmaker uit het XVIe arrondissement, heeft de onvermijdelijke pensioenleeftijd bereikt en ziet zich verplicht om het doek te laten vallen. Alain Cavalier woont niet ver van zijn winkel en voelt een lastige dag naderen voor de hele wijk. Hij besluit de laatste periode uit de lange carrière van Léon te filmen. Bij het afscheid komt een kleine gemeenschap van trouwe klanten en mensen uit de buurt samen. Met een kleine digitale camera filmt Cavalier en geeft soms commentaar. Hij schetst het portret van een hartelijke gevoelige man, wiens functie in de buurt belangrijker was dan louter schoenen herstellen. Zijn winkel vormt zo het toneel waarop zich het einde van een era afspeelt: het einde van de 20ste eeuw (de film werd gedraaid in 2006), bij uitbreiding het einde van het ambacht (en van het gezonde verstand dat schoenen een tweede leven geeft, iets wat onze planeet niet vergund is), en ten slotte, vooral, het einde van de kleine zelfstandigen, als ankerpunt van de buurtbewoners.