Game On!

Mario Mario en Luigi Mario trekken op een komische heldentocht om een Koning die getransformeerd is in een reusachtig soort schimmel te redden in een parallelle dimensie waar de mensen rechtstreekse afstammelingen zijn van dinosaurussen. Ze moeten er het gevecht aangaan met Dennis Hopper en Bowser de dictator en zijn leger van goomba dinosaurussen. Niet min!
“Super Mario Bros” is de eerste filmadaptatie van een video game naar live action. De film speelt een pioniersrol in de ongemakkelijke vraag die het genre zal blijven achtervolgen: hoe een interactief game en de mechanismes van het spel vertalen naar een narratief medium als cinema? En Mario, de mascotte van Nintendo, is een schoolvoorbeeld van alles wat fout kan gaan: de magere narratieve elementen staan alleen maar ten dienste van de gameplay.
Het antwoord? Zich laten inspireren door een recente filmhype (zoals hier: “Ghostbusters”) en het scenario kruiden met eenvoudige knipogen naar het universum van het spel. De ludieke en commerciële game adaptatie werd met deze film geboren. Het is van in het begin dan ook duidelijk dat de relatie tussen tussen spel en cinema altijd moeilijk zal blijven. En ook, een beetje lachwekkend natuurlijk, gezien zelfs de filmploeg aanraadt deze draak van een film best te bekijken in een ‘andere’ staat van bewustzijn.


Het is het jaar 2007, Wiebe, een rustige familieman, probeert het record van Donkey Kong te verslaan. Een record dat sinds 1982 op naam staat van Billy Mitchell, een Chuck Norris inclusief USA das, een maniak van het genre Tex-Mex, patriot, narcist en mede een slechte verliezer die zichzelf heeft uitgeroepen tot de beste gamer ter wereld. The game is on dus, zodra Wiebe zich aandient. En dat valt niet mee als Mitchell ook nog eens lid blijkt te zijn van de Twin Galaxies jury die de arcade scores toekent sinds 1981… Deze film overstijgt alleszins de pure adaptatie van een game naar film, met sterke personages die in al hun menselijke kantjes en miserie een voor een toch uw sympathie zullen winnen. Deze figuren zijn zo menselijk en cliché dat er zowaar een echt verhaal ontstaat, dat versterkt wordt door de montage en stijl van de film. Steken onder de gordel, het overtreden van alle regels van fatsoen en fair-play; alles is toegestaan in dit brutale gevecht om de hoogste score.

In deze onwaarschijnlijke game-in-de-film is de opgave het meisje met de zwavelstokjes te behoeden voor haar tragische lot. Kort gezegd, bestaat de narratieve ‘logica’ eruit dat een jongeman helemaal geobsedeerd raatk door een geheimzinnig nieuw spel dat de plaats van zijn bestaan stilaan lijkt over te nemen. In zijn morbide zoektocht naar het jonge meisje dat omkwam van de kou moet hij de degens kruisen met een troep anti-held karikaturen zoals een maffiabaas, een eenzame wolf en Lana, de naar zwavel ruikende kloon van Lara Croft die haar tegenstanders verdwaast met een opgesmukte versie van Besame Mucho. Deze Koreaanse film is een uiterst bizarre mix van invloeden gaande van “The Matrix”, tot de sprookjes van Andersen, vermengd met sociale kritiek. Ondanks zijn megabudget was het een gigantische flop en luidde meteen ook het begin van het einde in van de carrière van de regisseur. Deze film die zichzelf voor een game neemt is een vreemd delirium waarin alles uit de haak is, niet in het minst het scenario met zijn flinterdunne personages, doden die toch niet dood zijn en talloze andere plot twists die zoals de film zalig van de pot gerukt zijn.

Kevin Flynn, een geniale game developer wordt binnen ENCOM gezien als hun belangrijkste geldhaantje maar dat verandert snel wanneer de jaloerse Ed Dillinger op de proppen komt die hem laat ontslaan en ondertussen alle credit neemt voor Flynn’s werk. Flynn, geïncarneerd door een opstandige Jeff Bridges begint uit bittere haat het bedrijf te infiltreren op zoek naar belastend materiaal om zo zijn erepositie terug te winnen maar ook om de filosofie van open source en sharing terug in het hart van de informaticalogica te brengen. Omdat hij de code het beste kent slaagt hij erin een CLU te ontwikkelen die zich in de super computer – Master Control Pogram- kan binnenwerken en samen met TRON en YORI proberen ze de macht van MCP/SARK/Dillinger omver te werpen. Een manische zoektocht die zich afspeelt over twee werelden, de echte en de virtuele op het ritme van een Journey, in de decors van Moebius en Syd Mead is deze grote Hollywoodproductie een van de eerste films van het genre die erin slaagde computergegenereerde beelden echt te integreren in de film. De makers konden de code echter zelf pas achteraf lezen en zagen het resultaat van hun werk pas op het moment dat de film helemaal klaar was.

Avalon is een mythisch eiland uit de verhalen van King Arthur dat regelmatig terug opduikt in literatuur en films. Het wordt afgeschilderd als een dromerige wereld die bevolkt wordt door ontgoochelde helden. Avalon is ook de naam van een illegale videogame waar een groeiende groep eenzaten in een post-industriële dystopische plek zich helemaal laten door meeslepen. Een innemende vrouwelijke figuur, machtig en erkend voor haar meesterschap in het spel wordt gedreven door de drang de duistere hoeken van het universum af te tasten om er een queeste te volbrengen die ook het echte heden en verleden stilaan laat afbrokkelen. “Avalon” neemt ons mee in dit bevreemdende universum waar een spel werkelijkheid wordt, en waar elke tactische beslissingen uitgroeit tot een existentieel dilemma, doordrongen van het sombere lot van zij die niet meer terugkeren en gedoemd zijn om als zombies in het spel te blijven spoken. De diep-melancholische sfeer wordt ten volle versterkt door de prachtige electronische soundtrack van Kenji Kawai die deze bevreemdende trip helemaal af maakt. Deze cultfilm van de hand van Oshii, de regisseur van "Ghost in the Shell" is een echte parel, visionair, diepgaand en scherp in zijn omgang met de regels, geschreven en ongeschreven van het spel en van de gamers community.

De jonge advocaat Phoenix Wright moet de verdediging opnemen van de zus van zijn vermoordde bazin, en vervolgens die van haar aartsvijand. Om hen van de schuld te vrijwaren moet hij oude zaken terug oprakelen, de hulp van bovennatuurlijke krachten inroepen en vechten tegen een rechtssysteem waar het gros van de processen in drie dagen uitmondt in onthoofding.
Gebaseerd op de Gyakuten Saiban is een heel particuliere reeks games gegroeid, de visual novel, een mix tussen interactieve cinema, roman en manga. Gyakuten Saiban vervolledigt dit genre met de typische elementen van een rechtbankfilm. De adaptatie laat zich lezen als een simpele overgang van manga naar live action met Takeshi Miike in de regiestoel. De film is echter ook trouw aan het eerste game in de reeks, eerder in zijn verhaal dan in zijn hilarische kapsels of bijna mythisch geworden. Maar deze film slaagt er wel degelijk in om de gameplay zelf te laten inpassen in de strategie van de film: de advocaat gooit bewijzen naar het hoofd van de beschuldigden en roept ‘objection’ alsof hij een gamer is met zijn console. Zo zou je zelfs kunnen stellen dat Gyakuten Saiban de bizarre uitkomst is van de ‘gamification’ van het filmgenre.

Tussen werkelijkheid en virtuele wereld bevinden zich in de cinema heel wat variabelen van ambiguë en intrigerend tot vergezocht… soms met een focus op de dualiteit van de werkelijkheid, of soms net duwend op de grenzen tussen de twee tot die grens helemaal verdwijnt. In eXistenZ volgen wij een onwaarschijnlijk duo dat zich in het hart van een virtual reality game begeeft en er geconfronteerd wordt met hun diepste angsten, terwijl ze ondertussen ook bedriegers moeten ontmaskeren. Virtuele realiteit of reële virtualiteit, Cronenberg brengt met deze film de ultieme mise-en-abyme van werelden in werelden in werelden tot we volledig verloren zijn. Het is een hallucinante trip, ontluisterend in zijn Cronenbergiaanse oproep aan de mens in zijn pure viscerale lichamelijkheid die met of zonder pod in de hand rommelt, kreunt, geniet, bruist, kortom leeft.

1983. Een zelfverzekerde tiener, held van de arcade zaal en hacker in spe, verdrijft zijn tijd met het verkennen van de grenzen van nieuwe geheime netwerken van computers, vaak met succes. Zo slaagt hij erin het Amerikaans defensieprogramma NORAD binnen te dringen, al denkend dat hij hier gratis niet-commerciële games kan uittesten. WOPR, de supercomputer van NORAD die ook een topgamer is (en eentje die in bits kan denken) gaat de uitdaging aan. Zo ontwikkelt zich een Nucleaire Oorlog tussen deze twee keiharde spelers die niet realiseren dat ze ook in het echt een nieuwe Wereld Oorlog in gang aan het zetten zijn.
De nachtmerrie van de koude oorlog wordt nog beangstigender door de koppeling met nieuwe vormen van informatisering van macht en staatsstructuren. Ondanks enkele kleine missers in het verhaal is dit een uiterst clevere film, een dystopische waarschuwing aan de machthebbers alsook een prachtige ode aan alle geeks, hackers en outsiders die het systeem kunnen ontwrichten.