Veertigers en ouder herinneren zich allicht deze kopieermachine die vaak in scholen werd gebruikt. Een trommel met daarop het origineel gespannen wordt met een zwengel rondgedraaid. De blanco vellen papier glijden onder de trommel door en komen er aan de andere kant uit, bedrukt in het groen, blauw of rood en doordrongen van een heel eigen alcoholgeur. Het was een "mimeograaf" of "stencilmachine", de voorouder van de huidige kopieermachine. Het stencilproces werkt met een sjabloon en is geïnspireerd op het principe van carbonpapier. De alcoholgeur van de stencils is sinds lang uit onze scholen en administratieve gebouwen verdwenen, maar kunstenaars en drukkers die van DIY houden gebruiken het nog steeds, zij het met veel gezondere en mooie inkt. Het resultaat wordt soms verward met zeefdruk, maar voor reproducties en grotere oplagen is het in gebruik veel gemakkelijker. Met name één Japanse bedrijf, Riso, produceert nu nog stencileuses (vandaar ook wel de term "risografie"). De huidige modellen hebben niets te maken met de stencils van de oude schoolboeken. Het zijn nu volwaardige kopieerapparaten: het origineel wordt gescand op een thermische plaat waar de inkt langs stroomt. Een heel weekend lang wordt de zaal van Nova omgebouwd tot een stencil drukkerij met twee collectieven die workshops zullen geven over deze mooie techniek!
