Nicolas Humbert & Werner Penzel

De film opent met beelden van een hondensnuit, rondsnuffelend op het glazen oppervlak van een bevroren meer. Wat ligt er verborgen onder het ijs van onze dorre levens? Wereldwijd ontwikkelen mensen projecten die zaad, wilde planten en persoonlijke visie combineren: van de stadstuiniers in postindustrieel Detroit over de indianen in het Pine Ridge reservaat naar de "Guerilla Guardener" die met zijn rebelse planten het aanzicht van Zurich veranderde en het collectief "Jardins de Cocagne" in Genève... Nicolas Humbert schetst het veelzijdige portret van diegenen die het comfort van de consumptiemaatschappij achter zich laten en terugkeren naar de aarde om er nieuwe levenswijzen te creëren. "Wild Plants" is naast de verkenning van een nieuw en vruchtbaar continent waarvan de natuurlijke elementen traag en in pure poëtische schoonheid in beeld gebracht worden ook het transmissiekanaal voor de boodschap die onder de beweegredenen van elk van deze mensen ligt.

Huur Is Duur is één van die opmerkelijke muzikale projecten waarvoor Nova een zwak heeft. Zonder versterker, omzeggens op het blote oor, improviseert muzikaal duo Wietske van Gils en Christophe Piette raak op mini-instrumenten en gevonden voorwerpen. De stiltes tussenin dienen om het geluid te versterken en elk object zijn eigen muzikale waarde te geven. Luisterkwaliteit en participatie aan de ons op het moment zelf omringende wereld zijn de sleutelwoorden die de muziek van Huur is Duur koppelen aan het filmretrospectief rond regisseurs Werner Penzel en Nicolas Humber.

Deze droom/film gaat over heel simpele dingen: een koppel, een familie, geboorte en dood. Het is een filmverhaal opgetrokken uit breekbare beelden en dito geluiden en uit vervlogen herinneringen. Via de montage werden beeldfragmenten aan andere gekoppeld en daarmee worden kleine verhalen gesuggereerd die open, beschikbaar en toegankelijk blijven. Een "cadavre exquis", zoveel is zeker, maar één waarvan de toevalligheden door Simone Fürbringer en Nicolas Humbert netjes beheerst worden. Opgenomen over een periode van meerdere jaren is dit middellange werk een speelse benadering van het universum en de terminologie van de film, geïnspireerd op de collagetechnieken van de Franse surrealisten en op die van de Japanse haiku.

Twee jaar lang werd componist, woordkunstenaar en instrumentalist Fred Frith door Humbert & Penzel gefilmd. De Britse kunstenaar mag dan wel uit de popmuziek stammen, hij laat zich opmerken door een niet aflatende zoektocht naar experiment, naar nieuw geluid en naar muziekstijlen die alle grenzen en opdelingen overstijgen. Net om die reden vormde hij een belangrijke inspiratiebron voor het regisseursduo, in die mate zelfs dat de film die zij aan Frith wijden vormelijk schatplichtig is aan hem. Gefilmd tijdens zijn reizen in het gezelschap van medewerkers en vrienden, zien we hem spelen met Japanse en Roemeense muzikanten, met John Zorn, Arto Lindsay, Iva Bittova, Charles Hayward, en met de betreurde Tom Cora. Humbert & Penzel delen met Frith de nieuwsgierigheid en het zoeken naar nieuwe horizonten en ze vinden daarin duidelijk hetzelfde plezier en dezelfde vrijheid als de muzikanten. De film "leest" als een reisdagboek geïllustreerd met fascinerende beelden, en pas tijdens de improvisaties geeft het zijn werkelijke onderwerp vrij: niet zozeer de persoon Fred Frith maar de manier waarop hij geluid begrijpt en waarop hij muziek denkt, beluistert en speelt.

Robert Lax (1915-2000) is een vrij onbekende Amerikaanse minimalistische dichter met een uitgepuurde stijl. Zijn cultstatus verwierf hij omdat hij daarnaast ook compagnon de route was van schilder Ad Reinhardt, mentor van Jack Kerouac en schrijfgezel van filosoof Thomas Merton. Hij is al op late leeftijd wanneer het regisseursduo hem op het Griekse eiland Patmos ontmoet, een ontmoeting die zal uitmonden in een diepe vriendschap. Zijn ideeën, gedichten en levensstijl zijn geheel in harmonie met zijn spiritualiteit. Het is het soort spiritualiteit waarvan ook Humbert en Penzels filmoeuvre doortrokken is, en het is niet uitgesloten dat ze die gedrieën samen hebben ontdekt. Feit is dat de regisseurs tussen 1993 en 1999 vele keren aanmeerden op het eiland waar ze te gast waren in het huis van de dichter. Bij die gelegenheden brachten ze de tijd samen door en liet Lax zich gewillig benaderen door hun camera. Het resultaat van die ontmoetingen is het innemende filmportret van een opmerkelijk man.

HET CONCERT VAN CHARLES HAYWARD IS HELAAS AFGELAST!!

"Middle of the Moment" ’is een filmgedicht (met muziek van Fred Frith) over Toearegnomaden, artiesten van het avant-garde circus O en de Amerikaanse dichter-vagebond Robert Lax. Hun losse leven, zonder verplichtingen en ontdaan van alle overbodigheden, maakt deze mensen sterk op zichzelf gericht. Door hun terugkeer naar de essentie hebben ze meer aandacht voor de kleine dingen in de wereld. Om deze kijk op zichzelf en op de wereld, de schoonheid en de vergankelijkheid van het moment te verbeelden, creëerden de filmmakers een film met een zeldzame poëzie. "We hebben niet alleen geprobeerd om de verschillende vormen van het traditionele of moderne nomadische leven te begrijpen. De film was ook de zoektocht naar de poëtische spectrum van de cinema en de mogelijkheden voor improvisatie: het is een proces van uitvinding, de zoektocht naar een levensstijl waarin ontdekkingen mogelijk blijven; dit is wat cinema zou moeten zijn." (N. Humbert & W. Penzel, geciteerd door Mathieu Delvaux "CineNomad, en quête de temps mort".)

De nieuwste film van Werner Penzel draaide hij in Japan waar hij woont. Zijn camera volgt een jonge vrouw van Duitse afkomst, die zich voor enkele seizoenen terugtrekt in een boeddhistische tempel. Meditaties, ceremoniën en tuinieren bepalen het ritme van de dagen. De regisseur neemt de tijd om de praktijk van “zazen” te ontdekken in het spiritueel kader van de gemeenschap van de Antaji. Innerlijke vrede vinden is een zware opdracht. De andere leden van de gemeenschap zijn meer ervaren, maar ze hebben even veel vragen. In hun dagelijkse behoeften voorzien is ietwat gemakkelijker en biedt enkele momenten van rust en vrolijkheid: je eigen voedsel kweken, het huis bouwen, hout hakken om zich te verwarmen... De film speelt zich kalm af, zonder iets aan te klagen. En wij ontdekken de hele schoonheid maar ook alle moeilijkheden die er zijn, gewoon door er te zijn. Geen lessen, geen meesters, praktijken of voorbeelden. De muziek van de film, gecomponeerd en gespeeld door Fred Frith, onderlijnt de stilte van de mistige natuur die het decor van de film vormt.