Week-end #2

"Bakermat van beschaving, wirwar van pittoreske straatjes en statige boulevards, kosmopolitisch broeinest,... " Zo wordt Istanboel bewierrookt in de toeristische gidsen. Ekümenopolis neemt ons mee op een ontluisterende trip achter de coulissen. In de stijl van een doorwrochte politiethriller ontvouwt zich een stad die letterlijk platgedrukt wordt onder haar groeiende bevolking. De film dateert van twee jaar vóór de bezetting van Gezi-park en de opstand van het Taksimplein, en toont hoe beide fenomenen hun wortels hadden in de destructieve bouwwoede van de promotoren die er al een hele tijd aan de gang was. Op het menu stonden een commercieel centrum IN het park en een voetgangerszone op en rond het plein... Tiens, waar hebben we dat nog gezien? Politici en instellingen voeren er uit wat de grote projectbazen pleziert. Eén van hun megalomane projecten is de bouw van een derde brug over de Bosporus, een voorbeeld van hoe het algemeen belang alweer voor winst en vooruitgang moet wijken. Een ontluisterende film die laat zien hoe vernielend de gevolgen van dit soort beleid zijn op het stedelijke, het ecologische en het maatschappelijke vlak.

Why the Eye is als DIY. Luidop uitspreken, en je begrijpt meteen wat we bedoelen. Dit combo van slagwerkers is een muzikale wake-up call voor oren en ogen. Als volleerde keukenhulpen kokkerellen ze een oor-verheerlijke klankenspijskaart met behulp van versterkte instrumenten, heterogene assemblages van her en der samengeraapte vondsten. Ze noemen het microdrukit, castabignettes, radiocaphone, bendging. Met ons linkeroog herkennen we de lamellofoon, een soort van post-atomische duimpiano met ergonomische gelijkenissen. Met ons rechteroog ontwaren we een draai-instrument, een draailier recht uit de toekomst. Gemaskerd als heidense bosgoden roepen Nico, Damien, Thomas en DJP duistere geesten op met hun percussie. En na niet meer dan twee warm opgediende schotels wil je gegarandeerd je benen strekken en overmeesteren de dansgoden lijf en leden.

Zowat elk jaar haalt Nova een oud idee uit de kast: dat van het filmscherm dat we buiten ontrollen, voor de deur van Nova, voor een openlucht filmvoorstelling in onze eigen straat! Maar ook dit jaar kwam het er niet van. Omdat dit plan de omleiding van het verkeer vereiste, moest dit plan de hulp krijgen van de evenementencel van de Stad Brussel. Maar daar wrong het schoentje, met name de inrichting van de voetgangerszone in de centrale lanen en de verhuis van het verkeer via de “bestemmingslus”, de beruchte mini-ring. De testfase vanaf 29 juni wierp roet in het eten van onze zomerse plannen. Zelfs de huidige los- en laadzone net naast Nova bezetten om er fietsen te parkeren is voortaan onmogelijk, de bussen stoppen er.
En dus nog voordat het verkeersplan in werking treedt, krijgt het de allures van een saga waar het stadsbestuur paradoxen en tautologieën in zijn communicatie tot het uiterste drijft. Willens nillens wordt zo het democratische debat genekt. De bewoners en gebruikers van de Vijfhoek die kritiek durfden leveren, werden onmiddellijk weggezet als spelbrekers en conservatievelingen die niet van vooruitgang houden. Terwijl de inzet van het verkeersplan in de eerste plaats economisch, politiek en sociologisch is (laten we de grote woorden niet sparen) in een stadscentrum waar tot nu toe zone 30 de gemeenschappelijke noemer was, is het gebrek aan genuanceerde informatie gewoonweg schrijnend.
Nova ligt vanaf nu aan de mini-ring en is dus direct getroffen. Daarom verzamelen we enkele bewoners, allen lid van het Platform Pentagone, om hun licht te werpen op wat onze verkozenen voor ons in petto hebben en hoe ze een kameel door het oog van een naald proberen te laten kruipen.

Een paradijselijk, prestigieus plekje... Er was een tijd waarin de naam van de eilandjes in de lagune de harten van nieuwsgierigen, op zoek naar Europees exotisme, sneller deed slaan. Sindsdien hebben de glasblazerijen de paalwoningen verlaten, vluchten de Venetianen zelf naar de buitenwijken, en overspoelen de jachten de stad met hun lading min of meer welgestelde toeristen. Venetië heeft al heel vroeg, vooruitlopend op zijn tijd, de rijkdom van zijn prestigieus verleden weten te exploiteren om zich op te werpen tot hoofdstad van een romantisch toerisme dat wordt opgepept met uniek en ondertussen ook verstard erfgoed. De stad, een echt openluchtmuseum, produceert niet meer. Behalve natuurlijk de diensten aan bezoekers, zoals de tocht van hotel naar museum in een peperdure gondel.
"Das Venedig Prinzip", een klassieke documentaire vol verrassende beelden, schetst een opvallend portret van een stad die werd opgeofferd in naam van het heilige toerisme en haar laatste geïsoleerde inwoners, koppig volhoudend maar vaak tot ballingschap gedwongen. Volgens sommige schattingen zouden er tegen 2030 in Venetië niet langer Venetianen wonen. Dan blijft slechts het koeren van de duiven over, de enigen die niet wijken op het Piazza San Marco, terwijl de verkoop van glas Made in China op volle toeren draait.

Een oude man runt moederziel alleen een café in een alleenstaand gebouw met de buren op enkele honderden meters afstand. Voor de deur van het café heerst een chaos van heuvels van omgewoelde aarde en door drilboren blootgelegd beton voor zover de blik reikt. Als een boot vol bakstenen gestrand in het midden van de woestijn, dit zou zowat het surrealistische tafereel van het einde van de wereld kunnen zijn. Maar dit is geen verre fictie aan de andere kant van de wereld. Dit is Roubaix in Noord-Frankrijk, waar in betere tijden de textielindustrie bloeiend was, en waar de cafés, bars en bioscopen welig tierden, en dag en nacht open waren. Toen sloeg de crisis en de werkloosheid toe, en na een periode waarin de streek een soort van no man’s land was, palmden de investeerders de wijk in. Salah op zijn beurt heeft zijn café nooit gesloten, en bevestigde op de grijpers een paneel “Bij Salah open zelfs tijdens de werken”. Deze documentaire werd gedraaid door twee inwoners van Roubaix en toont de urbanistische absurditeiten en de quasi-apocalyptische beelden van een oude man die overdonderd, omcirkeld en ten slotte haast letterlijk begraven wordt door een moderniteit die zijn wedloop zonder hem verder zet.