Quoi qu’en pensent certains, le cinéma expérimental n’est pas toujours synonyme de création austère. La preuve nous en est donnée par John Smith, dont l’œuvre est caractérisée par un humour pince-sans-rire qui ne laisse personne indifférent ni indemne. Ces dernières années, de nombreux événements et rétrospectives lui ont été consacrés, confirmant encore un peu plus son statut d’auteur incontournable dans le cinéma d’avant-garde anglais et international.
S’il est vrai que les tous premiers films de John Smith, dans les années 70, étaient influencés par le mouvement structuraliste, c’est néanmoins dans un amour inconditionnel qu’il porte à la langue anglaise et au langage cinématographique qu’il faut rechercher les clés pour comprendre son cinéma. C’est en effet avec une fameuse habileté que John Smith s’adonne aux jeux de mots, concoctant calembours, faux proverbes et autres petites plaisanteries… De même avec les images, dont il subvertit les codes de lecture et de montage. Et puis c’est aussi dans la vie quotidienne même la plus banale que John Smith trouve une autre forme d’inspiration. Sans cesse dans ses films il prouve que des petites choses en apparence insignifiantes peuvent être sources de fictionnalisation et de dramatisation. Il suffit de savoir de quel côté et à partir de quel angle de vue regarder la réalité. Vous l’aurez sans doute compris, John Smith prend un malin plaisir à brouiller les frontières entre documentaire, fiction et expérimental. Déjà invité au Nova par le passé, nous sommes heureux de vous proposer une rétrospective de ses films parallèlement à celle de son ami Avi Mograbi, dont nous verrons les quelques courts métrages et films d’installations. L’occasion de revoir des courts-métrages devenus des classiques, pour la première fois sous-titrés en français. John Smith sera aussi à l’honneur à la Cinémathèque belge avec ses deux derniers courts métrages programmés dans le cadre de l’Âge d’Or.

In tegenstelling tot wat wel eens gedacht wordt, hoeft experimentele film geen synoniem te zijn met strenge vormelijke creaties. John Smith is hiervan een levend bewijs : zijn werk wordt gekenmerkt door een soort kurkdroge humor die niemand onberoerd – of onbeschadigd – laat. De laatste jaren zagen al talrijke evenementen en retrospectieven rond John Smith en zijn films, wat zijn status als centrale persoonlijkheid in de Britse en internationale avant-gardecinema nog eens bevestigt.
Smith’s vroegste films, in de jaren 1970, waren sterk beïnvloed door het structuralisme, maar het is zijn onvoorwaardelijke liefde voor de Engelse taal en de beeldtaal die de echte sleutels zijn voor de ontcijfering van zijn oeuvre. Zijn films zijn onuitputtelijke schatkisten vol puns en woordspelingen, verdraaide spreekwoorden, dubbele bodems en taalgrapjes allerhande. Even gymnastisch gaat hij om met de visuele taal van beelden, waarin hij speelt met codes en conventies en die hij met volstrekt onorthodoxe montagetechnieken ontwricht. Een andere inspiratiebron vindt hij in de banale alledaagsheid van het bestaan : in al zijn films gebruikt hij kleine onopmerkelijke voorvallen, die op het eerste zicht onbelangrijk lijken, als aanzetten voor fictie en dramatisering. Aan elk verhaal ontdekt hij wel een onverwachte invalshoek of een verborgen kant. John Smith schept er, met andere woorden, een duivels genoegen in om de grenzen tussen documentaire, fictie en experimentele cinematografie te laten vervagen. In het verleden was hij al eens te gast in Nova, maar het is met veel genoegen dat wij deze keer een retrospectieve van de films van John Smith zij aan zij met die van zijn vriend Avi Mograbi voorstellen. Dit is een unieke gelegenheid om een aantal kortfilms terug te zien die ondertussen klassiekers zijn. John Smith is ook te gast in Cinematek tijdens het Âge d’Or programma met zijn twee recentste kortfilms.

Contrary to popular opinion, experimental cinema does not have to be synonymous with austere formalism. John Smith is a case in point here : his work is marked by the kind of deadpan jokes which leave no-one unaffected - or undamaged. Numerous events and retrospectives celebrating the man and his films in recent years have confirmed his status as an essential name in British and international avant-garde cinematography.

We have welcomed John Smith at Cinema Nova before, but this time we are proud to present a retrospective of his films side by side with those of his friend Avi Mograbi - a unique opportunity to have another look at a number of short films that have become classics in the genre as well as to discover some very recent productions, including an actual avant-premiere !