Zoals overal had de film in zijn beginjaren een slechte reputatie. Eerst als kermisattractie, daarna vertoond in zalen waar God-weet-wat gebeurde, werd film niet als kunstwerk, maar als goedkoop vertier beschouwd. Al snel zagen overheden en andere beschermers van de goede zeden zelfs een gevaar in de grote kracht die film op de kijkers zou kunnen uitoefenen. De roep om regelgeving was een logisch gevolg. Het principe is overal hetzelfde: men moet de zwakkeren (de jeugd, maar ook de Congolezen in de kolonies, of de arbeidersklasse) beschermen tegen bepaalde prikkels die hen zouden kunnen aanzetten tot onbetamelijke praktijken en handelingen. De orde zou bewaard worden, en de goede zeden bewerkstelligd...
In België sluit de uiterst liberale grondwet elke vorm van censuur uit. De controle op de filmzalen zal dus vanaf 1920 zijn weg vinden via de “kinderbescherming”. De films kunnen vrij geëxploiteerd worden, maar kinderen en jongeren worden er, a priori, niet toegelaten. Om het label ‘kinderen toegelaten’ te bekomen moeten ze aan een commissie voorgelegd worden. Deze waakt bij haar beoordeling over het respect voor de moraal, de joods-christelijke waarden, de autoriteiten, enz. Zij kan suggereren om bepaalde passages weg te knippen of aan te passen. De commissie mag echter nooit een politiek of ideologisch standpunt innemen, iets waar ze zich niet altijd aan houdt. De economische gevolgen van het uitsluiten van een familiaal publiek, bewegen de distributeurs tot censuur. Naast deze officiële commissie kunnen echter ook andere instellingen interveniëren: de kerk die heel invloedrijk is, de plaatselijke overheid in naam van de openbare orde, en het gerecht dat eveneens een film kan verbieden (zie “L’empire des sens”). De productie en de distributie van films is in België ook zo georganiseerd dat de beslissingen van de overheid (via fondsen en commissies) om financiële steun te verlenen, het al dan niet mogelijk maken om een film te draaien en te vertonen.
In het land waar censuur niet bestaat, zijn er dus toch een aantal kanttekeningen te maken. Daniël Biltereyst, docent film en media aan de Universiteit Gent, en specialist op het vlak van filmcensuur, komt er ons alles over vertellen.
(in het Frans)
08.12 > 19:00
Zich aansluiten