Tabu

Aurora is een excentrieke oude dame. Ze doet niets anders dan zich beklagen bij haar buurvrouw. Haar thuishulp behandelt ze onrechtvaardig en ze jammert dat haar dochter haar nooit komt opzoeken. Voor ze sterft, heeft Aurora nog één mysterieuze wens: ze wil een man weerzien, Gian Luca Ventura, met wie ze een geheim pact heeft. Hij heeft een verhaal te vertellen: een prachtige liefdestragedie die zich vijftig jaar eerder afspeelt, net voor het uitbreken van de Portugese kolonisatieoorlog. Zo begint het verhaal: "Aurora had een boerderij in Afrika, aan de voet van de berg Tabu"…

"De idee achter de film is het kolonialisme tonen zoals een mislukte Hollywoodfilm".
— Miguel Gomes

"Tabu" begint met een proloog in zwart-wit, een film-in-de-film, waarin een ontdekkingsreiziger wordt opgevreten door een melancholische krokodil. Met een sprong in de tijd gaan we naar het hedendaagse Lissabon waar Pilar, een alleenstaande, ouder wordende vrouw, ook aan melancholie lijdt. Tussen haar activiteiten als katholieke altruïste, haar besognes met een zwaarlijvige schilder die haar het hof maakt en haar geannuleerde afspraak met een Poolse pelgrim op weg naar Taizé, ontdekken we haar oude buurvrouw Aurora. Die heeft al haar geld verspeeld in het casino en verdenkt haar thuishulp Santa van voodoo-praktijken. Op haar sterfbed vraagt Aurora naar een man van wie niemand het bestaan afwist. Pilar en Santa ontdekken dat deze man inderdaad bestaat, maar dat hij niet meer helemaal goed bij zijn hoofd is…

Na dit hoofdstuk "Verloren Paradijs" belandt de toeschouwer in het tweede deel van de film, "Het paradijs", dat geconstrueerd is als een flashback. Aurora’s geliefde vertelt ons in voice-over over hun schrijnende liefdesgeschiedenis in een asynchroon naverteld Afrika, met beelden van het verleden maar met klanken uit het heden. We bevinden ons tussen realisme en sprookje, tussen het groteske en de tragedie. Deze wereld speelt zich af in het koloniale verleden, met muziek uit die tijd, en allesbehalve doorsnee romances. De open landschappen suggeren een gevoel van vrijheid, maar eerst moeten er bergen verzet worden... "Tabu" speelt met het idee van paden die je al dan niet kan inslaan. Voor welk pad je ook kiest, ze zijn er niet zomaar. Op elk moment kan je kiezen, maar op elk moment kan ook alles plots omslaan. "Tabu" sleept je mee in een roes van vrijheid zoals alleen meesterwerken dat kunnen.

Miguel Gomes noemt "Tabu" "een film vol spoken". Hij verwijst naar de vergane glorie van Portugal, de uitgedoofde liefde tussen de hoofdpersonages, het verdwijnen van de stille film. Dat is immers ook "verloren paradijs". Een cinema van materie, net zoals film zelf trouwens, waar personages tegelijkertijd verdwijnen met de materie waarop gefilmd wordt. We vinden in "Tabu" verschillende verwijzingen terug naar Murnau: de titel van de film zelf, de titels van de hoofdstukken (hier omgedraaid), de naam Aurora, maar ook het samenspel van klank en beeld dat tot de verbeelding spreekt. Afrika doet denken aan het grote Hollywood van weleer, en aan Tarzan van Van Dyke. De acteurs uit dit deel van de film lijken ook al weggelopen uit een andere tijd: de sensuele schoonheid van de jonge Aurora en de besnorde charme van een moderne Errol Flynn dragen bij tot de pracht van dit "Paradijs".

 Op 10 januari wordt de eerste voorstelling van "Tabu" voorafgegaan en gevolgd door een ontmoeting met Miguel Gomes, Mariana Ricardo, Bruno Duarte en Nuno Pessoa.

 De film wordt vertoond tot 24 februari (zie uurrooster).

"You can read Tabu as a story about love, memory and melancholy; as a rueful contemplation of Portugal’s colonial history; or as a delirious celebration of story and the cinematic imagination. It is all of these, and in its delicate, even rather shy way, it’s the most joyously odd and surprising film of the year. It would take a truly reptilian soul not to love it".
Jonathan Romney – The Independent

"Tabu” is een waar eerbetoon aan het medium film, in Nova te zien van 10 januari tot 24 februari 2013 met 30 voorstellingen. Nova is de enige zaal in België die deze film op 35mm vertoont. Terwijl de digitale vertoonformaten overal de bovenhand halen, kan je in Nova nog eens je hart ophalen aan dit authentieke formaat dat de schoonheid van deze film extra in de verf zet! De andere films van retrospectieve rond Gomes zijn ook op 35mm te zien.
"Tabu” is in zijn originele, Portugees gesproken versie te zien. De kopij heeft Franse ondertiteling, en daarom heeft Nova er bijkomend een Engelse ondertiteling aan toegevoegd.