De mensheid kan gewogen worden op de weegschaal der gerechtigdheid. In "Lola" reveleert een misdaad de kracht en de zwakheid van twee oude dames. De ene blijkt zwak, de andere sterk. Het evenwicht van de mensheid wordt weer bereikt, en net zoals in de natuur is het de sterkste die overleeft. Maar de waarde van een mens wordt bepaald door zijn sociale status.
Lola betekent "grootmoeder" in Tagalog. Filipino’s hebben zeer veel respect voor hun voorouders, en zeker voor hun grootouders. Het respect voor oudere personen is iets waar ze trots op mogen zijn, vandaag en de komende jaren. De grootouders spelen een belangrijke rol in de Filipijnse families, die onderling sterke banden hebben. Wanneer de ouders er niet zijn, ontfermen de grootouders zich over de kinderen. Ze behandelen hun kleinkinderen vaak beter dan hun eigen kinderen. En vaak verwennen grootouders hun kleinkinderen overmatig.
De twee grootmoeders in Lola worden vertolkt door professionele actrices. Ik had hen al voor ogen toen mijn scenarist en ik het verhaal twee jaar geleden bedachten. Anita Linda die Lola Sépa vertolkt is 84 jaar en Rustica Carpio die Lola Puring speelt is 79 jaar. Het is steeds weer fijn om met professionelen zoals zij te werken, ze hebben nooit geklaagd tijdens de draaidagen ondanks de logistieke moeilijkheden die we tegenkwamen.
De film werd gedraaid in Malabon, in de grootste wijk van Manilla, op 45 minuten van het centrum. De wijk staat het hele jaar door onder water. Het waterniveau varieert in functie van de regenbuien. De bewoners van dit ondergelopen deel van de stad besloten er te blijven omdat ze nergens anders terecht kunnen. Hier wilde ik filmen om de levensomstandigheden van de bewoners te tonen, hoe ze dagelijks hun plan trekken en hoe ze zich aanpasten aan een dergelijke omgeving. Zoals de film toont, ondanks de precaire levensomstandigheden, passen ze steeds een mouw aan hun problemen.
Ik heb de film gemaakt in juni 2009 tijdens het regenseizoen. Ik wilde kost wat kost die sombere en overdekte hemel, om de pijn die de twee grootmoeders ervaren op te roepen. Tijdens de opnamen hebben we regen en wind gecreëerd. We konden niet afhangen van echte regenbuien, want de camera’s en de belichting zouden het niet verdragen hebben, zonder het over de elektriciteitsdraden te hebben. Water is een symbool in Lola, tegelijkertijd bron van leven, maar ook teken van stagnatie en ongezondheid. Op water kunnen we drijven, maar we kunnen er ook in verdrinken.
De begrafenisstoet in Lola is typisch voor deze overstroomde streek. Net zoals er in bepaalde delen van de Filipijnen rivieroptochten bestaan die het regenseizoen vieren. De persoon die in het begin van die scène in het water valt, doet het niet toevallig, maar wel omdat de assistent-regisseur en ikzelf het hem stiekem gevraagd hebben! We wilden de figuranten verrassen, en inderdaad lachten ze allen op dat moment, wat de stilte en de plechtigheid van deze scène verbrak.
De film gaat uit van echte feiten. Dit verhaal speelt zich af in het regenseizoen, in een wijk in manilla die strijdt tegen het noodlot. In feite zijn Filipijners overlevers. Voor hen maken beproevingen deel uit van het leven, ze blijven hoopvol. Ze trachten vrede en troost te vinden in het gebed.
Alle gevangenisscènes werden in een echte gevangenis opgenomen. Alle personen binnen zijn echte gevangenen en echte bewakers, behalve de masseur die mijn assistent-regisseur is.
In de Filipijnen, net zoals in geïndustrialiseerde landen, blijkt de toegang tot moderniteit soms ingewikkeld, zeker voor oudere personen. Het stadsleven is nerveus en intens. Meestal worden ouderen beschouwd als hinderlijk en onnuttig simpelweg omdat ze traag zijn en uit de tijd. Vandaag is alles met een muisklik beschikbaar op internet maar in ontwikkelingslanden zijn de dingen ingewikkelder voor oudere personen omwille van administratieve procedures.
Een telefoondiefstal staat in het middelpunt in de film. In de Filipijnen is de borgtocht voor dit type misdrijven hoger dan voor andere, omwille van de stijgende frequentie ervan, vooral op rijke kinderen. Een draagbare telefoon van hoog gamma is een statussymbool bij adolescenten. De film opent met een close-up van geld, en geld is het hart van de ontknoping van de film. Geld is in feite de bron van alle kwaad. In Lola wordt de menselijkheid van de twee grootmoeders op de proef gesteld, ze moeten ingaan op de behoeften van hun verwanten, die niet noodzakelijk hun eigen noden zijn. De uitgaven die we toekennen aan leven en dood hangen af van ons sociale status. Hoe rijker, hoe duurder de dood. Maar als je arm bent, is het leven onderhandelbaar, zoals we zien in de film.
Brillante Mendoza
Brillante Mendoza
Zich aansluiten