Napoli Fiction

We zijn 1959, in de wachtzaal van het grootste station van Rome, Stazione termini. Een wat slordige dronken man wordt tegengehouden door de politie voor een identiteitscontrole. Daarna neemt hij de trein naar Napels. We ontdekken dat deze clocard een bekende wiskundeprofessor is aan de universiteit van Napels. Een ex-communist. Renatto Cacciopoli is een grote naam, bekend over heel de wereld, en daarom worden zijn alcoholische en andere excessen door de vingers gezien. We ontdekken vlug dat achter dat nonchalante imago en die drankzucht misprijzen en teleurstelling schuilgaan. Misprijzen voor de academische wereld, de tragedie van zijn tanend genie, de teleurstelling in politieke ideeen waarin hij ooit geloofde. Een spiraal van negatieve ideeën die hem naar zelfmoord drijft. Een film in vergeelde kleuren, warm en tegelij ziekelijk’ met bijna tijdloze momenten. De eerste langspeelfilm van Martone, met één van de meest originele acteurs van het Italiaanse theater, Carlo Cecchi, die ook deel uitmaakte van het Living theater van Eduardo de Fillipo. (Speciale prijs van de Jury in Venetie, 1993)

Drie verhalen, drie vrouwenportretten uit drie verschillende sociale klassen. Aurora leeft in een luxueus appartement. Ze is getrouwd met een rijke man, met wie ze trouwde om zijn geld en die haar voortdurend bedriegt. Op een dag ontmoet Aurora een vroegere geliefde, Pistoletta, die haar opnieuw avances maakt. Voor haar geld. Ondertussen loopt de echtgenoot weg, en dus ook het geld!
Tweede portret: dat van Carmela met haar zoon Sebastiano, die wil weten wie zijn vader is. Op een dag vindt hij een foto en ontdekt hij dat zijn moeder eigenlijk zijn vader is... En tenslotte is er Liberia, die in een volksbuurt woont en een krantenkiosk houdt. Ze is overtuigd dat haar man haar bedriegt: een videocassette vormt het bewijs. Per ongeluk wordt deze cassette verkocht aan een pornohandelaar... U heeft het begrepen, Almodovar is niet ver weg! Corsicato heeft inderdaad heel wat van hem opgestoken, maar doet het op z"n Italiaans. Drama en melodrama, satire en bittere spot kleuren personages die als pervers, anders en marginaal bestempeld worden. Corsicato staat een non-realisme voor, compleet in tegenstelling tot de oppervlakkige Italiaanse komedies. Zijn verhalen zijn ingenieus, krachtig in hun klassieke toneelmatigheid. Een ufo in de Italiaanse film!

Onder voorbehoud: ontmoeting met Pappi Corsicato

Delia leeft in Bologna, maar is eigenlijk afkomstig uit Napels. Af en toe komt haar moeder haar opzoeken, met al haar brute en lawaaierige aandacht. Op een dag wordt haar bijna naakte lichaam op het strand gevonden. Delia keert terug naar Napels, waar ze tracht te reïntegreren in de chaos van de stad. Er wachten haar zware dagen: het lichaam identificeren, de begrafenis voorbereiden, persoonlijke spullen opruimen... Maar een gevoel van onbegrip overheerst: wat is er gebeurd? Aanwijzingen verwarren haar, en het mysterie dwingt haar op zoek te gaan naar een verklaring. Beetje bij beetje tekent zich het portret van een voor Delia haast onbekende vrouw af... Geïnspireerd op het gelijknamige boek van Elena Ferrante, is deze film op het niveau van het scenario een psychologisch drama. Maar bovenal is het een zeer mooi portret van de vrouwelijke ziel, zoals gezien door de regisseur.

Crescenzio, een jonge man met een zwaarlijvig en onhandig korpus, werkt als controleur van gasmeters. Eenzaam, zonder vrienden, nog steeds inwonend bij zijn ouders, wordt hij verliefd op Giuliana, voor wie hij gevoelens aan de dag brengt die grenzen aan pure devotie. Ze is een een jong meisje met een terughoudend en zwijgzaam karakter die, alhoewel ze vriendschappelijke gevoelens heeft, niet verliefd op hem is. Giuliana werkt als secretaresse in een werkplaats voor electronische herstellingen, waarvan de eigenaar een verdorven persoon is zonder scrupules. Hun levens, alsook die van een aantal andere personages, verlopen vrij onschuldig in een winters Napels dat zich opmaakt voor het kerstfeest en er somber en grijs bijligt. Tot op de dag dat er een drama plaatsvindt... Eerste fictie speelfilm van Incerti, geregisseerd met Teatri Uniti, is ’ Il verificatore ’ zowel een film over de eenzaamheid en de interne spanningen die deze veroorzaakt, als over de ongekende en verborgen sfeer van Napels.

Deze eerste film van Giuseppe Gaudino is extreem gestileerd. Het is een lyrisch portret van een arme familie in Pozzuoli, een oud stadje aan een vulkaan dat uitziet over de adembenemende baai van Napels. Het verhaal speelt zich af in verschillende tijdperken, zonder doorlopende narratieve lijn. In het Romeinse tijdperk was Pozzuoli het decor van keizer Nero die zijn moeder vermoordde uit angst dat zij hem van de troon zou stoten. In de jaren ’70 van de twintigste eeuw moet een arme vissersfamilie verhuizen nadat een vulkaanuitbarsting hun huis bedreigt. De film speelt op intelligente wijze met deze gegevens uit verschillende tijdperken. Het is een historische reconstructie vermengd met hedendaagse documentaire elementen. De montage is niet enkel visueel, er werd een ware tour de force geleverd met de tekst en geluidsmontage, drie niveau’s die allesbehalve lineair zijn. "Giro di lune tra terra e mare" wordt zelfs in Italië ondertiteld omwille van de Latijnse en Napolitaanse taal die erin gesproken wordt.

+ Ontmoeting met: Giuseppe Gaudino & Isabella Sandri (production)
Donderdag 25/9 20:00

De film begint met een wazige opname van kringelende sigarettenrook en een stem die de toekomst voorspelt aan de hand van "I-ching", een waarzeggersspel. Rose en Angelo zijn op de vlucht, zonder geld en bovendien zit een huurmoordenaar (ingehuurd door de ex-man van Rose) hen achterna. Ondanks hun onderkomen in een industriële buitenwijk van Napels (Bagnoli), maakt het jonge koppel zich vooral druk in het zo vlug mogelijk verdienen van geld. Angelo bereidt een hold-up voor en Rose verdient snel een paar centen door drugs te verkopen en door terug in het roze telefoonhok te gaan werken dat ze vroeger verlaten had.
"Rose e pistole" heeft veel weg van het scenario van een hedendaagse zwarte Amerikaanse roman. De film belicht de clichématige portrettering van een vervallen samenleving en haar personages, en is doordrongen van het lokale kleurenpalet van de voorsteden. Het is een karikaturaal portret van een marginale jeugd, in skaï en leder gekleed, levend op sigaretten en drank, en totaal niet bekommerd om een sociale carrière. Door bepaalde situaties en het sporadisch grof taalgebruik, bevat de film een zekere dosis humor, met geregeld een knipoog naar het bekende "Pulp Fiction" van Tarantino. "Rose e pistole" heeft een verrassend einde en verbaast door het onverwachte voortleven van traditionele waarden in dit universum. Zonder een grote film te zijn, is hij zeker een omweg waard, en dit in het bijzonder voor de liefhebbers van het genre.

Vijfde langspeelfilm van Capuano, vertoond op de festivals van Venetië en Cannes. Aan de hand van Aeschylus’ Oresteia wordt het verhaal gebracht van een familie die deel uitmaakt van de camorra.
Met spijt in het hart doet de jonge Orestes zijn relaas aan een rechter: in een lange flash-back wordt dan de geschiedenis van de familie Cammarano geschilderd. Hoog oplaaiende passies, incest, moord en doodslag vormen de voornaamste bestanddelen van deze rauwe en sombere familiekroniek. Door een originele benadering van het gegeven is "Luna rossa" echter meer dan een banale maffia-prent geworden. Uiteraard zijn er scènes die expliciet aan de traditionele genrefilm refereren, maar die worden effectvol afgewisseld met hedendaagse "high-tech"-opnames. Uit deze confrontatie ontstaat bijgevolg een interessant spanningsveld. De felrode en diepzwarte tinten en de overdadig-barokke stijl verhogen nog de indruk van een tijdloze tragedie waarvan de gebeurtenissen zich afwikkelen volgens een onverbiddelijke logica. Verder is de cast uitstekend, met acteurs als Licia Maglietta en Toni Servillo, die allebei hun sporen verdiend hebben bij Teatri Uniti.

"Tornando a casa" behoort tot die eerste langspeelfilms die de revival van de Italiaanse cinema aankondigen. Deze film, opgemerkt en geprezen op tal van filmfestivals, thematiseert de (dodelijke) moeilijkheden van hen die besluiten de zee tussen Europa en Afrika over te steken, maar haalt meteen de stereotiepe cinematografische aanpak ervan onderuit. Vincenzo Marra jongleert met de rollen van slachtoffer en agressor, draait ze om én verveelvoudigt ze, alle gedragen door een zoektocht naar identiteit en door een fatalisme dat een loopje neemt met de personages. De centrale plaats van de film is een vissersboot (gepositioneerd tegenover het (on)gastvrije gastland): zowel huis-clos, ballingsoord, als riskante broodwinning. Hoewel verboden voor Italiaanse vissers beslist de kapitein om in Tunesische wateren te vissen, tot ongenoegen van Franco en Samir, de jongsten van het bootgezelschap: Samir is een "illegale" emigrant voor wie het overtreden van de wet het risico op onmiddellijke uitzetting inhoudt.
Marra kiest voor het sociaal realisme; zo werden sommige acteurs rechtstreeks uit het havenmilieu gekozen. Zijn manier van filmen, wrang en hard, stemt overeen met het harde leven (onder de Napolitaanse zon) van de personages en accentueert de perceptie van hun woede, maar ook het uitblijven van een reactie. Ver van de gebruikelijke woordenvloed van de Napolitanen, steunt deze film op een prangende aanwezigheid van stilte en blikken, op het aanschouwen van en deelnemen aan vijandige verhoudingen tussen mensen.

Met zijn knap scenario was dit één van de filmvondsten op het festival van Venetië in 2001. Het is de eerste langspeelfilm van deze jonge Napolitaanse filmmaker. In het Napels van de jaren tachtig lopen twee mannen met haast identieke naam rond: Tony Pisapia, gevierd zanger, verafgood rokkenjager en egocentrische grootdoener, en Antonio Pisapia, succesvol eersteklassevoetballer, nadien zelfs trainer, gereserveerd van aard en lichtelijk naïef. Beide heren schijnen elkaar niet te kennen ondanks hun vele overeenkomsten. We maken kennis met hen op het hoogtepunt van hun respectievelijke loopbaan. Op een dag is het uit met de roem. Het lot, in de vorm van een schandaal of een kniebreuk, maakt een vroegtijdig einde aan hun succesverhaal. Beetje bij beetje geraken ze in de vergetelheid. Na allerlei perikelen ontmoeten de twee elkaar toevallig, ver van alle glitter en glamour. Vanuit een aantal surrealistisch aandoende flash-backs ontspint zich een raadselachtige poëtische reflectie over het onvoorspelbare karakter van het leven. Een samenloop van omstandigheden kan iemand compleet stuurloos maken of kan hem van het voorplan verdringen tot hij net zo onbeduidend wordt als het gros van zijn medeburgers. Hij is, per slot van rekening, de zoveelste gewone sterveling...