Zaal

Wie voor de eerste keer Nova binnenstapt is vaak onder de indruk van de staat van het gebouw. Sommige mensen slaken een kreet van verrukking, anderen vragen voorzichtig: "Zijn jullie nog aan het verbouwen?". En toch, hoewel er niets is overgebleven van de oorspronkelijke versieringen en filminstallaties, heeft de zaal niets aan charme en ziel ingeboet. Er is bewust gekozen om de zaal niet aan te kleden. Hierdoor blijven de architecturale inconsequenties en de sporen die de tijd heeft achtergelaten zichtbaar.

In het begin van de 20ste eeuw was het een charmante zaal met 390 zitplaatsen, niveauverschillen, een podium, prachtige gordijnen en een orkestbak. Omringd door taveernes, theaters en concertzalen, die ondertussen verdwenen zijn, groeide het cabaret, dat over één van de mooiste orgels in Brussel beschikte, al snel uit tot vaudevilletheater. Na verschillende naamsveranderingen - Maison du Rire (1907), Cinéma Mondain (1908), Théâtre du Bois Sacré (1911) en Théâtre des Capucines (1919) - werd de zaal in 1935 verbouwd: toiletten vervingen de loges en op het balkon werd een projectiekamer ingericht. Zo ontstond een intieme bioscoopzaal waarvan het geraffineerde decor een sobere sfeer uitademde, een sterk contrast met de overdreven gedecoreerde zalen die met grote publieksfilms de massa trachtten te bereiken.

Tijdens haar eerste levensjaren is Studio Arenberg een ietwat elitaire cinema die vooral aandacht besteedt aan de meest vernieuwende Amerikaanse films. Daarna wordt het één van de weinige Brusselse bioscopen die zich richt op films buiten de massaconsumptie, op eerste producties, op niet erkende regisseurs, op de zogenaamde "marginale" film. De cinema is tijdelijk verbonden aan een bistro uit de Rue des Bouchers en wordt achtereenvolgens geleid door een geschifte ingenieur, een filmcriticus en een communistische kanunnik. Aan het einde van de jaren ‘60 wordt de Studio bijna een club voor NAVO-officieren maar een filmdistributeur die ook de Twinsbioscoop in de Passage 44 beheert, neemt de zaak over. De kelders worden vergroot om er een "club voor filmliefhebbers" in te richten, een bar waar ontmoetingen en debatten met regisseurs worden georganiseerd. Iets minder dan twintig jaar later wordt de zaal overgenomen door Cinélibre. de filmdistributeur die de huidige filmzaal Arenberg beheert. In 1977 telt de zaal niet meer dan 160 plaatsen en verdwijnt het balkon om plaats te maken voor een tweede zaal met 70 plaatsen, waardoor films langer op de affiche kunnen blijven.

Wanneer Kredietbank het gebouw aankoopt, wordt het huurcontract met Cinélibre niet verlengd. Op 28 mei 1987 moet de oude cinemazaal in de Arenbergstraat haar deuren sluiten. De ruimte wordt helemaal ontmanteld, waardoor de orkestbak en het balkon opnieuw tevoorschijn komen. Maar in plaats van nieuwe kantoorruimte te creëren, wat eigenlijk de bedoeling was, wijzigt de nieuwe eigenaar zijn plannen en wordt de zaal alleen gebruikt om oude meubels in op te slaan.
Pas na 10 jaar maakt de Kredietbank een einde aan deze wantoestand en tekent een overeenkomst die het tijdelijk gebruik van de zaal mogelijk maakt, zodat Nova opgericht kan worden. De zaal wordt in enkele weken tijd opnieuw bruikbaar gemaakt. Nova mag er tot eind 2000 gratis over beschikken. Enkele huurcontracten en drie eigenaars later vindt Nova er vandaag nog steeds een onderkomen.

Ter informatie: de zaal is tegelijk intiem en zeer ruim, met een balkon, kleine orkestbak, en groot scherm (ca. 4,5 op 8,5 m). Ze telt 200 zitplaatsen, en is uitgerust voor de projectie van 35mmen 16mm-films, Super 8, en video. Zij beschikt ook over een nieuwe Dolby SR-geluidsinstallatie. Onder de zaal bevindt zich de foyer, die geschikt is voor ontmoetingen en discussies. Regelmatig vinden er tentoonstellingen, installaties, feesten, e.d. plaats. Daarnaast bevindt zich sinds kort een nieuwe modulaire ruimte, die de multidisciplinaire veelzijdigheid van de Nova vervolledigt.